FRİGLER DÖNEMİNDE ANKARA

Frigler denince aklıma ‘’Eşek Kulaklı Midas’’ miti geliyor. Liseli yıllarımızda tarih derslerini sıkıcı olmaktan kurtarmak isteyen bazı öğretmenlerimiz senaryolar ve mitlerle derse girerlerdi. Ben de bu senaryolardan biri ile, Fethiyeli Midas ile Frigler konusunu işlemek istiyorum. 

Frig Kralı Gordios ölmüştür. Halk çok üzgündür. Kral Gordios, yerine geçecek kimse bırakmamıştır. Ülkenin ileri gelenleri toplanır ve kâhinlerden yardım ister. Kâhinler kehanette bulunurlar ve şu andan itibaren Gordion'a arabasıyla ilk giren kral olacaktır derler. Kehanete uygun olan ise Kral Midas'tır. Krallığı gibi yaşamı ve ölümü üzerine de mitolojiler yazılmıştır. Yaşamı boyunca acılar çekmiş olan Midas, "eşek kulaklarıyla" ve dokunduğu her şeyi altına çevirmesiyle ünlenmiştir.

Ekonomik ve Kültür başkentleri Gordion olan Friglerin Ankara’da Hacıbayram Tepesi, Roma Tapınağı, Çankırıkapı bölgesiyle Fidanlık arasında da yerleşim yeri kurdukları bıraktıkları eserlerden anlaşılmaktadır.

Hacıbayram Camii bitişiğindeki Agustus Tapınağı’nın temellerinde Frig duvarları ortaya çıkmıştır.Ankara Anıttepe’de, Anıt Kabir ile Atatürk Orman Çiftliği arasında kalan bölgede, Frig dönemine ait 20 Tümülüs bulunmaktadır.

Hacıbayram Tepesi’nin, Frig döneminde, Tanrıça Kybele’nin oturduğuna inanılan dağ olduğu bilinmektedir. Men Kybele Tapınağı’nın Hacıbayram Tepesi’nde olduğu sanılmaktadır.

M.S. ikinci yüzyılın başlarında yaşamış olan Lidyalı gezgin Pausanias, Galatların Anadolu’ya yerleşmeleri hakkında bilgi verirken, Ankara’dan da söz eder. Ankara ya da Ankyra kentini Gordios’un oğlu Midas’ın kurduğunu ve Friglerin bir kenti olduğunu anlatır.

Latince ‘de ”Gemi Çapası” demek olan Ankyra için açıklama yapma gereğini duyar gezgin Pausanias. Midas’ın bulduğu Gemi Çapasının, kendi dönemine kadar, Jüpiter/Zeus tapınağında saklandığını söyleyerek kentin adının arkasındaki anlamı vermeye çalışır. Gemi Çapası, ne zamandan beri kentin sembolüdür bilinmez ama ikinci yüzyıldan beri paraların üstünü süslemektedir.

Ankara’nın Tarihi, Tunç Çağı Hatti uygarlığına kadar uzanmaktadır. Hatti Uygarlığı Anadolu’da 1 500 yıl sürmüş olan bir uygarlık. Anadolu yarımadasının bilinen en eski adı Hatti Ülkesi olup, M.Ö. 2 500 ile M.Ö. 630 yılları arasında bu adla anılmaktadır. Hattiler’den sonra bilinen Anadolu’daki büyük uygarlıklardan biri olan Hititler de uzun süre Anadolu’yu Hatti Ülkesi diye adlandırdılar. Hititlerden sonra sırasıyla Frigya, Lidya, Pers ve Makedonlar ile Galatlar hüküm sürdüler.

Ankara önemini korumuştur. Bunda en büyük etken, Ankara’nın topografya koşulları ve Anadolu yolları üstündeki konumunun, merkez rolü oynayabilecek bir kentin kurulmasına elverişli olmasıdır. Bu özelliğinden ötürüdür ki Gazi Mustafa Kemal başkent olarak Ankara’yı seçmiştir.